De kapitaalverzekering eigen woning (KEW) kunt u vandaag de dag niet meer afsluiten, net als de spaarrekening eigen woning (SEW). Dat heeft te maken met de nieuwe hypotheekregels die per 1 januari 2013 van kracht zijn. Het is sinds dat moment verplicht om een nieuwe hypotheek direct te gaan aflossen en in 30 jaar tijd voor de volledige aflossing te zorgen. Met een kapitaalverzekering eigen woning koos u er juist voor om een aflossingsvrije hypotheek af te sluiten en aan het eind van de looptijd in één keer voor de aflossing te zorgen.
De kapitaalverzekering eigen woning is een verzekeringsproduct, waarbij de verzekeraar zowel voor u kon sparen als kon beleggen. De spaarrekening eigen woning werkte wat dat betreft eenvoudiger, aangezien u daarbij alleen kon sparen om het benodigde kapitaal bij elkaar te krijgen. In het eerste geval was het mogelijk om de verzekering af te sluiten met of zonder restitutie bij overlijden. Dit vormt een belangrijk verschil aangezien het bepaalt wat er gebeurt op het moment dat u als verzekeringsnemer tijdens de looptijd van het product komt te overlijden.
Sloot u een kapitaalverzekering eigen woning zonder restitutie af? Dan betekende dit dat het kapitaal dat u had opgebouwd aan de verzekeraar ten goede zou komen. Vervolgens zou de woning op uw nabestaanden over kunnen gaan, maar dienen zij de hypotheek aan de bank af te betalen. Indien de hypotheekschuld hoger is dan de waarde van de woning blijft er een restschuld achter, die zij dan op hun bord krijgen. Het is aan de andere kant ook mogelijk geweest een kapitaalverzekering eigen woning met restitutie af te sluiten. Dat betekent dat de verzekeraar het verzekerde bedrag uit zal keren bij vroegtijdig overlijden. Dit zorgt ervoor dat de nabestaanden de woning daarmee af kunnen betalen.
KEW en SEW
Het is van belang om het verschil te maken tussen een KEW en een SEW. De kapitaalverzekering eigen woning is een KEW, een bijzondere variant van de kapitaalverzekering. De kapitaalverzekering eigen woning valt voor de belasting binnen box 1, in combinatie met een vrijstelling voor de belasting. Bedragen die u stort in de KEW kunt u aftrekken van het belastbare inkomen, waardoor u op een fiscaal aantrekkelijke manier kunt ‘sparen’ voor de aflossing van uw woning. Een reguliere kapitaalverzekering zou vallen in box 3. Dat betekent dat u de premie niet kunt aftrekken van uw belastbare inkomen en u daarnaast belasting dient te betalen over uw vermogen.
De SEW is een speciale vorm van een spaarproduct, aangezien u in dit geval kiest voor een spaarrekening eigen woning. Dit betekent dat u met de bank afsprak geld te sparen op een geblokkeerde rekening, waarvan u het kapitaal alleen mocht gebruiken om de woning af te lossen. Dankzij deze verplichting is het ook bij een SEW mogelijk om de inleg van het belastbare inkomen af te halen en het vermogen vervolgens onder te brengen in box 1. Op die manier brengen de KEW en de SEW aantrekkelijke fiscale voordelen met zich mee.
Het was destijds bovendien mogelijk om in combinatie met een kapitaalverzekering eigen woning gebruik te maken van de hypotheekrenteaftrek, iets wat nu helaas niet meer mogelijk is. De overheid heeft dit verboden, om er bij dalende woningprijzen voor te zorgen dat woningen nog altijd meer waard zijn dan de hypotheekschuld die erop rust. Op het moment dat u kiest voor een annuïtaire of een lineaire hypotheek in plaats van een aflossingsvrije hypotheek begint u al direct met aflossen. U gebruikt geen kapitaalverzekering eigen woning om kapitaal op te bouwen, maar u lost meteen af om de waarde in stenen in uw bezit te krijgen.
Belastingvrije uitkering
Een reguliere kapitaalverzekering kan in bepaalde gevallen zorgen voor een premie vrij van belasting. In dat geval dient u hier echter alsnog belasting over te betalen op het moment dat u het kapitaal uit laat keren, bijvoorbeeld periodiek. Dit is bij de kapitaalverzekering eigen woning niet het geval. Dit product is vrijgesteld van belasting, ook op het moment dat u besluit het kapitaal uit te laten keren en de woning af te lossen. Het is wat dat betreft niet vreemd dat veel mensen hier vooral in de jaren ’90 voor kozen.
Onterecht wordt er in een aantal gevallen gewezen naar het bestaan van de kapitaalverzekering eigen woning op het moment dat men spreekt over het veroorzaken van de huizencrisis. Dit heeft echter niet direct met de kapitaalverzekering te maken, maar veel meer met de huizenprijzen die opliepen als het gevolg van de hogere leningen die huizenkopers van banken kregen. Wat dat betreft vormt de kapitaalverzekering eigen woning op zich een veilig product om kapitaal op te bouwen, zij het over de totale looptijd van 30 jaar. Dit maakt het lastig om de woning tussentijds te verkopen bij een waardedaling.
Verpanden van de kapitaalverzekering
De geldverstrekker zal u vragen de kapitaalverzekering eigen woning te verpanden op het moment dat u deze afsluit. Vandaag de dag is dit niet meer aan de orde, maar indien u voorheen een dergelijke kapitaalverzekering eigen woning heeft afgesloten had u daarmee te maken. U kunt de verzekering bij de notaris verpanden, door middel van de hypotheekakte. Hierin zal de verpanding staan, of u dient een aparte pandakte te tekenen. U heeft op die manier als het ware aan dat de geldverstrekker de eerste rechthebbende is op het moment dat er een uitkering van de kapitaalverzekering eigen woning plaatsvindt.
De verpanding van de kapitaalverzekering eigen woning geldt tot op het moment dat u de hypotheek aflost, of tot het moment dat u deze oversluit naar een andere geldverstrekker. Op dat moment zal de oude geldverstrekker de verzekeraar vragen om de verpanding op te heffen, zodat u vrij bent van deze overeenkomst, of u de mogelijkheid heeft om de verzekering aan de nieuwe geldverstrekker te verpanden. Dankzij het verpanden was het mogelijk de kapitaalverzekering eigen woning af te sluiten en deze alleen op de aflossing van het huis te richten, wat verschillende fiscale voordelen vanuit de Belastingdienst met zich meebracht en daardoor zeer in trek was.